Terug op weg, de Tunturi roepen, mijn voeten volgen de instructies van mijn zingend verstand.(Schubert is in de top 10 : Was vermeid ich denn die Wege, wo die andern Wandrer gehn)). Zoals de meeste hoge heuvels in Finland blijken de flanken altijd vrij steil te zijn, en vertrekken bijna op zeeniveau. De grote rivieren zijn niet echt bergrivieren, het niveauverschil is niet echt groot en de Ouanasjoki maakt een verbinding met het Ouanasjärvi in Hetta en de Kemijoki in zuiden, samenvloeiend te Rovaniemi. Ik krijg een eerste aanduiding van de onherbergzaamheid van het gebied: een kookplaats aan Vuontisjärvi, een meertje aan de voet van de berg.

Het begint wat te regenen, zachtjes juist niet genoeg om binnen te blijven en het is nog vroeg in de namiddag. Een prachtwandeling vrij steil, heerlijk, steeds minder begroeiing, dus knappe vergezichten, zoals ik er nog veel zou zien. Er waren tegenliggers op dit smalle wandelpad, een koppel. Weet ik veel waar die vandaan komen.

Na ruim 2h klimwerk bereik ik de berghut, een kleine berghut van nauwelijks 9m2, maar die is al bezet door 4 Finnen, zonder enige kennis van engels. Het koken gebeurt ook binnen. Zij hebben ook heel wat bagage bij en de ruimte lijkt wel te klein. Een houten wegwijzer met diverse aanwijzingen staat daar ten behoeve van de enkelingen, en ik volg de dichts bij gelegen berghut aanwijzing. Een 500 meter berg op. Ik heb het me niet beklaagd, de weg is ook in de druilregen onvergetelijk. De kroon op het werk is een prachtige berghut, met alles erop en eraan en bezet door 3 jeugdige vrouwen. Er is plaats genoeg. Met zijn drieën nemen zij de hele onderhelft in beslag (plaats voor 6 personen. Ik mag dus op mijn eentje de gehele bovenste plank innemen. Intussen hebben de wolken bezit genomen van de berg en de het water loopt van het dak in beekjes. Door het wolkendek is het iets donkerder dan normaal in de avond, maar heb nog geen licht nodig om even in mijn kaarten te kijken. Door met de meisjes te praten, kom ik meer te weten over de tocht die ik zou kunnen doen. De weg naar Hetta (40km)is zeker niet mis, en in 2 dagen te doen, maar moest dan terug langs dezelfde weg zuidwaarts of een grote omweg. Dus ga ik over tot planwijziging. Hetta schrappen  en dus voorlopig ook Kilpisjärvi en Tromsö. En naar het zuiden gaan, Pallas, Mustakero, Rauhalla, Yllas. (in vogelvlucht 70km).

Uiteindelijk heb ik gekozen voor het zuiden om zo naar Rovaniemi (kerstman) terug te keren.

De beklimming vanuit de berghut naar de 800m hoge Taivaskero (= de berg die tot de hemel reikt) is waanzinnig mooi, uitdagend, steil, maar steeds voor wandelaars. Nochtans op de top staat voor de afdalers (eventuele tegenliggers dus) een bijzondere en duidelijke ‘gevaaraanwijzing’. Het heeft me heel wat moeite gekost, maar het uitzicht was de moeite waard. Genoeg rusttijden ingebouwd om van het landschap te genieten, zonder muggen. Die blijven in het dal wachten tot ik terugkom. Zij weten immers beter. Ik kan niet eeuwig boven blijven (zonder toelating van Sinte Pieter). Op de hele afdaling van de Taivaskero richting Pallas heb ik 20 mensen gezien, wandelend met kleine kinderen, soms met de hond. Ik veronderstel dat ze langs dezelfde weg terug naar beneden gingen. Op de parking van het skihotel staan verschillende auto’s en caravans. De infobalie van het hotel bevestigt dat ik gewoon over de bergen kan doorgaan naar Yllas langs gemarkeerde wegen. Ik heb daar voor de eerste maal deze reis een geserveerde maaltijd gegeten: rendier uiteraard met een biertje, heerlijk en voor 32 euro genoten van een echte maaltijd, voldoende voor mijn veeleisende maag.

Mustakero, lijkt schijnbaar kortbij, een mooie verrassende weg over de lagere toppen van de tunturiketen. Beekjes, meertjes en rotsen volgen elkaar op en steeds dichter lijkt het Yerisjärvi te komen. Gezichtsbedrog maakt dat de weg veel langer is dan het lijkt. Het meer is zo groot, met baaien en van op 500m hoogte lijkt het zo nabij. Vanuit Taivaskero heb ik Levi terug ontdekt achter de bergen die schijnbaar zo dichtbij lagen. De muggen zijn ook terug paraat en de bosmieren hebben in grote getale de bodem ingepalmd,  je kunt er amper naast trappen. Gevolg is, dat ik regelmatig mijn pijpen moet opstropen om een miertje te ontwarren op mijn scheenbeen. Eentje heeft de weg gevonden naar mijn rechterhand en zit daar te graven. Gelukkig bijt hij zijn tanden stuk op een knook. Halverwege, voor mij juist iets voor Mustakero, waar ik wou rusten, kom ik een gevarenteken tegen : VARO!! VAROLINNENASK. Op de manier hoe ‘VARO!!’staat geschreven kan ik aannemen dat ik moet oppassen, maar waarvoor? Ik heb in Kittila een Fins/Nederlands zakwoordenboekje kunnen kopen. Handig voor een Fin, dat is de bedoeling ook. Ik leer daarin dat Kulta = goud betekent en dergelijke toestanden, maar nu leerde ik dat VARO, gevaar betekende. Nu nog wat meer ontcijferen: LINNEN betekent: Oppassen en ASK betekent: bezig zijn met werken. Ik mag hier de mensen waarschijnlijk niet wakker maken, maar wil toch mijn bottinnen niet uittrekken en loop door.

Ik kom op een proefstation terecht in het midden van het bos. Een nieuw bordje staat daar. Volgens Mr. Schouwvlieger(schrijver van het woordenboek), en voor zover ik het woordenboek kon vertrouwen, vertaal ik dat de informatie op het bordje betekent dat het iets met het terug opstarten van sneeuwhoender kweek te maken heeft. Sneeuwhoenders zijn ook een nationale kost in Lapland, maar heb het nooit op een menu zien staan. Een paar km verderop kom ik een loslopende Fin tegen met rugzak, zijn Fins is onverstaanbaar voor mij, en mijn brabbeltaaltje vertelde hem ook niet veel. Buiten een gewuifde groet zijn we niet tot conversatie kunnen overgegaan; wat ik altijd spijtig vind. Mustakero : een prachtige plaats om een lange rustpauze te nemen. Heerlijk, zalig niksdoen en luisteren naar de muziek van de eeuwig zingende bossen, en het gebabbel van de bergbeekjes.(musta = zwart).

De lucht blijft onbewolkt, de zon priemt elke dag steeds weer en ik ga zuidwaarts, langs de gemarkeerde weg. Gemarkeerd met kilometers bruine plakband, die op regelmatige wijze rond een boomstam is gekleefd. Een duidelijk signaal voor de eenzame trekker. Het gaat steeds meer bergafwaarts, Het Yerismeer komt steeds dichterbij maar blijft veraf, het is niet te benaderen. De weg kronkelt steeds weer het bos is, maar blijft aan de rand hangen. Het hoge gras zegt me dat het moerassig wordt. Ook in het bos wordt het steeds natter, maar de markering blijft me de weg wijzen, recht door de vele kleine beekjes die hier blijkbaar samenkomen. Ik blijf rechtop en het water reikt nooit zo hoog dat het in mijn bottinnen loopt.

Maar het loopt steeds moeilijker en de kilometers worden precies steeds langer; Ik heb geen uurwerk aan, dus de tijd speelt een beetje met mijn voeten. Het is een zware maar schone etappe. Na ettelijke tijd kom ik terug op de verharde wegen, het sompige is voorbij, de vermoeidheid slaat toe, een goede slaap zou handig zijn, ogen toedoen liggend in de armen van Morpheus. Mijn voeten geven vandaag een duidelijk signaal. Genoeg is genoeg, de asfaltweg naar Rauhalla lijkt eindeloos, maar na een goede rustpauze langs de kant van de weg lijk ik terug te herstellen. Uiteindelijk krijg ik mijn ritme terug, maar besluit in een bed te slapen. De cottage die me wordt voorgesteld is ruim, plaats voor 5 personen, sauna alles erop en eraan, de vorige huurders blijken wel alle kookpotten te hebben meegenomen. Ik krijg de toelating om de kano te gebruiken, heel het Yerismeer is voor een ogenblik van mij.

Doch gezien mijn uitzonderlijke roeiprestaties zie ik er van af. Maar het is heerlijk om langs de boord te zitten, voetjes in het water. Middernachtzon. In de verte zie ik terug de Taivaskero als een schaduw in de hemel, de zon duikt weg achter zijn schaduw. Hemels gewoon. De buurman bezit een partij sledehonden, die bij elke beweging lawaai maken, maar ook zij blijven stil bij valavond, misschien omdat ook zij hier een mysterieuze kracht in zien?

Ik trek weer zuidwaarts op de weg naar Akäslompsolo. Ben pas op de weg en zie een rendier in het midden wandelen, op een 300 m van mij vandaan en ik blijf een steen; Er komt een auto naast mij staan, motor af, pinkers aan. Het rendier komt dichterbij naar de 2 versteende wezens. Dan plots schiet hij weg als vanuit de andere richting 2 motorrijders brommend passeren. Weg romantiek. Ik vraag aan de chauffeur waar hij naartoe rijdt, hij verstaat me niet. Ik leg uit dat ik naar Seitaskivi de tocht terug wil opnemen. Stap in en laat me vangen, het blijkt een taxi te zijn, niet bedoeld geld uitgegeven, voor ongeveer 20km. Daar begint terug de gemarkeerde weg; Ditmaal niet zo duidelijk en veel onregelmatiger; De weg is niet meer zo ideaal of is het omdat ik kwaad ben op mezelf vanwege de taxi. Ik heb geen woord kunnen praten en dat vind ik soms wat storend. Ik ben hier immers niet alleen voor de natuur maar ook voor de mens in de natuur. De weg blijft steeds op de vlakte hoewel ik duidelijk in de flank van een berg loop. Wat gebeuren moest, gebeurt ook. De wegen splitsen en met hetzelfde merkteken. Ik kan dus niet verloren lopen, maar hoever dwaal ik af van de oorspronkelijke gedachte, ik blijf zuidwaarts gaan dus alles komt wel op zijn pootjes terecht. Ik passeer een rivier met een rustplaats voor automobilisten, en zet me even neer. Eindelijk uit het bos, het begon vrij eentonig te worden.  Na de rust terug het bos in en volg opnieuw de markering. De weg wordt alsmaar breder en de markering blijft terug achterwege. Ik ga zuidwaarts. Ik kom terug op een asfaltweg, achterafgezien dezelfde weg als waar de rustplaats is. Ik weet wel weer met zekerheid waar ik ben, maar de markeringen hebben opgehouden. Het bos zuidwaarts intrekken? Volgens mijn kaart is het mogelijk. Doen, ik kom uiteindelijk terug aan de rivier terecht (Akäsjoki) en ook zonder markering kom ik dan in het stadje Akäslompsolo. De weg is weer lang geweest vandaag, maar het zicht van de berg Yllas is gewoon overweldigend.

Yllas is een skioord op 5km van Akäslompsolo en 718m hoog staat hij daar in de verte, overheersend, Alle hotels zijn gesloten alsook restaurants, behalve eentje, er staan vier auto’s met Nederlandse nummerplaat op de parking. Mijn verlangen om een Belgische pint te drinken groeit. Uiteindelijk is het wel een Finse pint geworden. Akäslompsolo is een prachtige nederzetting met een gesloten maar moderne glazen kerk. ‘alleen open op donderdagnamiddag tussen 14h en 16h.’ in de buurt zijn prachtige wandelwegen van enkele kilometers tot 15km; een combinatie kan de lengte verhogen tot 30km.

Het grootste gedeelte in de vlakte is aangelegd met ducksteps, dikke ruwe boomplanken met lucht onder om de begroeiingen en het moeras te vrijwaren voor menselijke vertrapping. Mijn morgen-, middag- en avondwandelingen heb ik hier aan besteed gedurende 2 dagen en het is de moeite waard. Een van deze wandeling loopt door een villadorp. De villa’s zijn gebouwd op de eigen Scandinavische wijze, dus boomstammen, maar dan ook met ongelooflijke afmetingen en alles erop en eraan. Er is ook opvallend veel verkeer. Ik ben uiteindelijk blij dat ik het echt ruwe bos terugvond, op weg naar de ‘keel van de duivel’.

Deze ‘keel’ werd in de plaatselijke plannen voorgesteld als een echte uitdaging voor wandelaars. Het afdalen is zeker niet gemakkelijker dan klimmen. Allereerst moet ik terug de bergen op, de Tahkokuru en de Kesanki meer dan 500m. met onvergetelijke vergezichten. Op de top kijk ik terug naar het Noorden, de Taivaskero als een masker in de blauwe lucht. Aan mijn voeten begint de afdaling naar de ‘keel van de duivel’, een kloof vol stenen, grote en kleine losliggende stenen. Een gedachte komt spontaan in me op: “hoe hebben onze voorouders van het stenen tijdperk zo ongehoord met hun afval kunnen omgaan, al hun stenen zomaar op een bergje gooien”. Ik vind het een leuke gedachte, met een glimlach. De moeilijke afdaling neemt meer tijd in beslag dan ik heb vooropgesteld. Ik schat ongeveer 250m diep. Aan de zijkant zie ik een koppel tussen de bomen omhoogklimmen, aartsgevaarlijk, veel gevaarlijker dan deze stenen. Ik zie de man schuiven, een paar meter, gelukkig klampt hij zich vast aan een boom. Het heeft hem een heleboel energie gekost. Maar hij is bovengeraakt. De duivel bedwongen.

De volgende morgen begin ik met een vrij eenvoudige wandeling en loop voor de laatste maal langs het Luontokeskus (info-centrum), de mensen beginnen me daar te kennen. Een tas koffie en afscheid. De laatste wandeling gaat tussen 2 bergwanden door, eveneens met stenen bezaaid. Maar een groot deel is belegd met ducksteps op de rotsen en is eenvoudig. De omgeving niet minder groots. De gedachte aan de voorouders herleeft, er liggen hier nog veel meer stenen verspreid over enkele kilometer. Gewoon indrukwekkend. Aan mijn rechterzijde zie ik de flanken van de Yllas. In de verte zie ik het meer Yllasjärvi, het lijkt nog zo ver. Het is ook ver in tijd en de laatste heuvels wegen zwaar door. Ik heb de tijd en gebruik mijn rustpauzes en mijn voeding komt weer heel goed van pas. Tijdens een van die rustpauzes, waarbij ik altijd mijn rugzak opzij zet, me onbevangen op een steen zet, totaal ontspannen, komt doodgemoedereerd een rendier langs mij heen, Ik kan hem bijna strelen, maar beweeg niet. Het dier heeft mij niet gezien.

Een tweede rendier volgt, en ze stappen rustig verder. Ik vind de tijd om uit te ademen. Tijd om hiervan foto’s te nemen is er niet, ik heb dat zelden bij de hand en dan een beweging. Neen, dan geniet ik gewoon van de aanwezigheid, mijn gedachten gaan zelden naar foto’s.

Langzaam met kleine niveauverschillen daal ik de berg af, beneden staat een pijl Yllasjärvi 2km voor skiërs. Ik volg de skiweg. De weg is breed, loop recht door het bos, zonder moeilijke obstakels en met een aardigheidje: de weg is verlicht, verlichting langs beide kanten, een brede baan bijna altijd recht naar het dorp toe. Moet mooi zijn in de winter met de sneeuw. Ma, ik ben even gaan skiën op de Yllas. Yllas en Yllasjärvi, alle hotels gesloten.

De winter is het hoogseizoen en ik heb geen behoefte aan een hotel. Een viertal rendieren op de weg aan de boord van het meer. Zouden het tamme dieren zijn? Het lijkt zo, ze leggen zich in het zand en een tweetal in het hoge gras, er komen er nog enkele bij. Er is water in de buurt en eten. Zij zijn rustig en trekken zich niet veel van mij aan, wel waakzaam voor elke beweging. Onvergetelijk einde van deze mooie voettocht.

Wat brengt de dag morgen? Ik heb nog geen besluit genomen. Kolari waar in de buurt de onoverzichtelijke moerassen liggen, waardoor gemarkeerde wegen lopen, enig in Finland. Ik moet er wel 3 dagen voor uittrekken. Kittila, van waaruit ik gemakkelijker naar Rovaniemi kan gaan; ik weet het niet, zal er eens over slapen. Slaapwel.

Terug op weg naar Kittila. De beslissing is genomen op grond van voedsel, dat was zienderogen geslonken en 3 extra dagen wilde ik daarvoor niet riskeren. Ik had eigenlijk nog voor anderhalve dag (als ik geen ander voedsel vond). Met autostop, de duim deed zijn werk; In Kittila belde ik Heidi (veterinaire) op, zij was juist vertrokken naar … Kolari. Daar zal weer wel een engelbewaarder tussen zitten. Toch maar In het hotel verbleven, het avontuur is eigenlijk voorbij. De volgende dag regen, regen, de eerste maal op de reis regen zo erg dat doorgaan eigenlijk dom was. Gewoon wat geduld en wachten, na een halve dag klaart het op. Mijn duim deed het niet vandaag, dus nam ik de bus, op naar de kerstman.

Rovaniemi is een prachtige moderne stad, gebouwd op enkele eilanden, bij de samenvloeiing van de Ouonasjoki en de Kemijoki. Verschillende bruggen verbinden de eilanden. De spoorwegbrug is gebouwd met 2 verdiepingen. De onderste voor de auto’s heeft een verwarmd wegdek en bovenop rijdt de trein. Mijn eerste bezoek gaat naar ‘Artikum’ een museum over het leven boven de poolcirkel. Ik ontdek enkele nieuwtjes bij over bevolkingsgroepen, waarvan ik nooit eerder iets gelezen heb en ik ken zelfs hun namen niet.   Ooit gehoord van de volken, verspreidt over het noorden die zich benoemen als : Komi, Enets, Enerets, Anargan??. Ik niet, Allen hebben ze hun eigen taal zoals de Sami(=Lappen) en Inuits(=eskimo).  Betoverend museum is dit.

Nu te voet naar de kerstman, geen auto kan me overtuigen om in te stappen. Ik vertrek vroeg en allereerst naar Napapiri (= poolcirkel), het geeft een speciaal gevoel, hoewel het niet voor de eerste keer is dat ik de poolcirkel overschrijdt. Hier is het geheel commercieel ingericht. (Mo I Rana in Noorwegen was in 1969 totaal niet commercieel, je kon enkel kaarten kopen met speciale afstempeling. Ik weet niet hoe het daar nu aan toe gaat). Een heel winkelcentrum is het hier met allemaal kleine souvenirswinkels. Er is ook een postkantoor met de kaarten en speciale afstempeling. Urenlang worden er kaarten verkocht, voortdurend afgestempeld. De kerstman krijgt meer dan 300.000 kaarten en brieven per jaar. Ze allemaal beantwoorden wordt onmogelijk. Je kunt wel kaarten kopen en ze laten verzenden tegen Kerstmis, alles kan. Je kan ook 6 euro neertellen, een formulier invullen en dan een brief of kaart door hen laten opsturen. Om de kriebels van te krijgen zo commercieel is het.

Maar het is mooi. De kerstman zit op zijn troon in Napapiri van 12h tot 13h. De rest van de tijd hangt hij rond in Santa Claus Park één km terug onder de poolcirkel naar Rovaniemi toe.

Santa Claus park is een ruimte in een rots uitgehouwen. De ingang loopt 200 meter de grond in lichtjes dalend, genoeg verlicht, schemerig voor de sfeer. Inkom voor volwassenen 20 Euro. Ik maak gebruik van mijn ouderdomskorting. (op hun vraag!! Kun je dat echt zien dat ik zo oud ben geworden?).

In de rots is beweging allerhande. Voor de kinderen is het een klein fabriekje. Zij die willen kunnen zelf iets maken, verkleed worden als Elfje, geschminkt worden, filmpjes kijken, met zelftraptreintjes rondrijden in een cirkel boven de hoofden van iedereen, leuk en de moeite waard voor de kinderen. Voor de grote mensen is er natuurlijk drankgelegenheid, en jawel souvenirs, massaal. Je kunt je pakketjes met Kerstmis laten thuisbrengen, opsturen via hen. Het kost je geld uiteraard. Santa Claus is een beer van een vent, mijn oogniveau op zijn schouder en in de breedte kon ik 2 keer zeker en vast. Zijn buikje is ook voller dan het mijne.

Terug in Rovaniemi krijg ik nog éénmaal de kriebels als aan de bushalte de bus Kilpisjärvi/Tromsö klaar staat om te vertrekken. Spijtig maar te laat. Ik heb juist mijn treinkaartje naar Helsinki gekocht.  Mijn terugvlucht Helsinki Brussel was ook al geregeld. Met SN airlines zou me dat 971 Euro gekost hebben (de heenreis met SN was 131 Euro, vanwaar dat verschil?)   Enfin heb dus vlucht geboekt met Botnia-airlines, heen en weer voor 282 euro.(dus ik kan nog terugkeren).

Ik kies voor de nachttrein naar Helsinki (74 euro) dat spaart me een hotel uit en kan onderweg slapen. Al wat je door de ramen kan zien: bomen, bomen, bomen.

Ben om 7h ’s morgens in Helsinki aangekomen mijn vlucht was ‘s anderendaags om 14h; zo heb ik nog de tijd om Helsinki te bezichtigen, een deel dat er vorig jaar is overgeschoten. Een prachtig etnologisch museum, heeft me een halve dag gekost. De Opera en enkele andere gebouwen zijn alleen maar van buiten te bekijken. Dan naar het Seuriselka, een eiland in de golf, is mooi overbrugd, een soort Bokrijk. In het kerkje (periode 1300) kan ik een bijwonen.  Finse liederen worden een Bariton gezongen. Ik heb de titels wel laten vertalen op voorhand, zo krijg ik ook meer diepte van de uitvoering. Mooie belevenis in dit prachtig kader. Heb voor de laatste keer nog eens goed gegeten. De eekhoorntjes in dit domein komen me nog gedag zeggen, licht knabbelend aan mijn vingers en op hun achterste pootjes. Blijkbaar lukt dat bij mij omdat ik stil kan zitten. Kinderen proberen mij na te doen, maar trekken veel te vlug hun handen terug.

Zo beste lezer, ik hoop je volgend jaar ginds te ontmoeten, ergens te velde, daar waar de lucht de boomtoppen streelt, waar de zon je bruin brandt, waar de muggen van je huid een appelsien maken.