Naadam is het nationale feest van Mongolië en ditmaal speciaal ter ere van 800 jaar Chinggis Khaan. Zijn wit geschilderde beeltenis prijkt op de berg ten zuiden van UB ter hoogte van het spoorwegstation. Geen toerist die er kan naast kijken. Het beeld overheerst de omgeving.<o:p></o:p>
Bij de onafhankelijkheid van Mongolië werd naar een statussymbool gezocht. Er is geen enkel andere persoon gevonden die wereldwijd gekend is. Dus deze krachtige leider, wreedaard en wereldveroveraar werd als symbool gekozen.<o:p></o:p>
Wreedaardig is hij niet zomaar geworden. Hij is geboren onder de naam Timujin als oudste zoon van een Clanleider in het Noord - Oosten van Mongolië. Volgens de geschiedkundige gegevens werd zijn vader vermoord door een andere clan. Er werden overal ter wereld wel van die robbertjes uitgevochten in het teken van macht en onderwerping. Goed, Timujin is kunnen vluchten, samen met de andere kinderen. Hij oefende zich in het boogschieten. Uiteindelijk nam hij de leiding in handen van zijn vaders clan, leverde slag met de naburige clans en onderwierp hen. Steeds groter werd zijn macht en zijn aanzien. Hij probeerde de verschillende clans van Mongolië te overtuigen om samen te werken en werkte de ‘eerste geschreven wettekst’ uit. Het leger groeide steeds meer tot een monsterachtige krijgsbende. De krijgers moesten zich oefenen in ‘boogschieten te paard’. Diegenen die wilden promoveren tot officier moesten een doelwit kunnen raken op vijfhonderd meter afstand van op een snelrijdend paard. In deze oneindige steppen konden de paarden ongehinderd snelheden ontwikkelen. Voor de soldaten werden worstelwedstrijden ingericht als training.<o:p></o:p>
Zijn rijk groeide aan met tot het grootste rijk ooit. Hij veroverde het grootste deel van het huidige Rusland, Zuid Siberië,heel het huidige Oost - Europa, Turkije, Iran, Irak, het land ten noorden van de Himalaya, maar ook het grootste deel van China. Het was dus veel groter dan het door ons beter gekende : Romeinse Rijk. Met hun snelle paarden trokken ze van stad tot stad, hongerden de steden uit die zich niet goedschiks wilden onderwerpen. Schoten van op grote afstand de steden in brand. <o:p></o:p>
Hierdoor werd Naadam ontwikkeld. Worstelen, uitputtende snelheidsrennen te paard en boogschieten.. Het feest wordt gehouden op drie verschillende plaatsen. Het paardenrennen vindt plaats buiten de stad. 25km rennen, de paarden worden tot het uiterste gedreven.<o:p></o:p>
<o:p> </o:p>
Even heb ik er wel aan gedacht om honderd Euro neer te tellen voor een ticket. Buitenlanders moesten het 10-voud betalen van de Mongolen. Ogenschijnlijk is het schandalig, maar zou je als Westerling daar armer van worden? Het is tenslotte een stukje cultuur, waaruit je ervaring zou moeten putten. Gelukkig heb ik geen ticket gekocht. Het feest wordt gehouden in een groot Olympisch stadion. 800 muzikanten + 800 koorleden + 800 paarden met berijders voor een indrukwekkend feest. Indrukwekkend… maar de echte cultuur staat buiten.<o:p></o:p>
De meeste toeristen die ook een ticket hebben gekocht komen bedrogen uit. Niemand heeft hen verteld dat de deuren gesloten worden op het hoornsignaal. Buiten staat een bonte verzameling van paarden met berijders, gekleed volgens de traditie in verschillende stammen.<o:p></o:p>
Iedereen plaatjes schieten, een drummen van jewelste. Uiteraard is de Vlaamse kermis er ook aanwezig. Kraampjes allerhande met drank en eten. Wil je een ring over een paardenkop werpen? Het kan. Een traditioneel spel met schapenenkels? Het kan. Aangezien ik geen inkomticket heb, blijft er mij ruimschoots de tijd. Ik loop langs de verschillende paarden en maak ook enkele foto’s. De groepen staan heel soepel en ongedwongen te wachten.<o:p></o:p>
Op zeker moment geeft een ‘soldaat’ een teken. Ik ga naar hem toe en hij nodigt me uit in gebroken Engels ‘of ik een ritje wil maken’, gewoon gratis. Zo’n aanbod afslaan mag ik toch echt niet doen. Terwijl we nog wat praten, maak ik kennis met het paard. Het paard blijft rustig onder mijn aaibeweging, ik neem de leidsels over van de soldaat…… dan klinkt het signaal. Dus te laat, maar heb er wel een goede ervaring aan overgehouden. Ik vraag me nog altijd af : ‘Waarom kiest hij mij en niet één van die talloze andere toeristen’? Ik blijf toch nog bij de soldaat staan totdat ook hij moet vertrekken in de voorlaatste groep, op weg naar het Olympisch stadion. Ik richt nu mijn blikken op het stadion. Daaruit klinkt de muziek en het gezang. Grote groepen mensen verdringen zich naar de ingang, 80% ervan buitenlandse toeristen met een duur ticket. De deuren werden gesloten. Bij sommige ingangen zie ik toch dat nog stelselmatig enkele kijklustigen worden binnengelaten. Het grootste gedeelte is ontgoocheld en druipt stilaan af. De gewone man van de straat geniet van het buitenfeest.<o:p></o:p>
Hier zie je ook de gewone traditionele kledij. Iedereen op zijn paasbest (Naadamsbest).<o:p></o:p>
Naadam duurt 3 volle dagen. Het ceremoniële deel duurt een halve dag en is indrukwekkend. Ik heb ’s avonds naar een uitgebreide herhaling op TV gekeken. Nadien komt het worstelen.<o:p></o:p>
De worstelwedstrijden worden volledig en rechtstreeks uitgezonden.<o:p></o:p>
Daar moet je echt van houden. Een kwartier aandachtig naar de technieken kijken is voldoende voor mij. De worstelaar proberen elkaar op de grond te werken. Zuiver mankracht, denk je dan, maar ook behendigheid. Ik zie toch hoe een knulletje van mijn postuur onder de armen van een reus doorglipt, de reuzenbenen uit balans kan brengen. Goliath ligt tegen de vlakte. Op de kledij van de worstelaar ben je ook vlug uitgekeken.<o:p></o:p>
Een zo klein mogelijke slip in rood of blauw met dezelfde versieringen. Een kort vestje zonder knopen , lange mouwen in dezelfde kleur als het broekje. Het geeft wel enige houvast aan de tegenstrever. Ook de scheidsrechters hebben ook de traditionele kledij aan. Een wijde lange broek Een blouse in zijde, een lange katoenen jas, gebonden met een sjaal rond de lenden. Allemaal heel kleurrijk en een hoed vervolledigt het geheel. Ik kijk ook nog naar een verkorte versie van de paardenrennen. Over het boogschieten heeft men blijkbaar geen beelden kunnen schieten. Totaal niets van gezien. Maar uiteraard blijf ik geen drie dagen lang opgesloten in Maya’s luxe kasteel.<o:p></o:p>
Tweede dag Naadam. Het plein is verlaten. Nog weinig bezoekers in het Olympisch station.<o:p></o:p>
Enkel de familie van de worstelaars, denk ik en misschien enkele eenzaten. Mijn tocht gaat naar het zuiden, tussen westerse villa’s, nieuw maar uit de oude doos. Ik stap op een brede betonbaan, totaal verlaten, geen verkeer of toch achter mij komt een wagen, die stopt aan de rechterkant. Een vrouw stapt uit en begint te joggen. Na een halfuurtje doorstappen zie ik haar langs de andere zijde van de weg terugkomen. Verder niets… In de verte ontwaar ik een brug. Opnieuw een auto achter mij, een lokaal koppel… hij brengt me tot aan de brug en rijdt dan rechts een grintweg op. Mijn rugzak over de schouder en ik stap de brug op, het bordje ‘verboden toegang’ negerend.<o:p></o:p>
Ik sus me even dat ik toch niet kan lezen en verstaan maar het internationale ronde bord; wit met rode rand ken ik wel natuurlijk. Het ons bekende ‘werken’ ken ik ook wel. Toch ga ik verder. Ik hoop immers dat voetgangers door kunnen. Dit deel van de weg is op mijn kaart onzichtbaar geworden omdat de symbolische legendetekens dat veld op de kaart innemen.<o:p></o:p>
Ik ben al een eindje uit de stad. Mijn bedoeling is de rivier over te steken en aan de overkant de bergen in te trekken. Het is me al duidelijk geworden. De brug is nooit afgemaakt. Met twee pijlers staat de brug in het water. Nadien kan je alleen zwemmend de overzijde bereiken.<o:p></o:p>
Een onafgewerkte investering; waarom denk ik nu aan België? Ik loop terug naar de grintweg en vervolg de weg langs de boord van de rivier. Regelmatig is de weg overstroomd en ik zoek de weg wadend door het ondiepe water. Ik zie wel wagensporen, dus volg ik die, soms quasi onmogelijk. Ik zoek een beetje hoger gelegen gebied op en vind in deze verlatenheid een soort jeugdherberg. Ik loop langs de rivier tot aan de volgende brug die wel afgewerkt is en het drukke verkeer naar UB-airport verwerkt en ook aansluiting geeft naar het bevrijdings- monument en het portret van Chinggis Khaan. Deze brug steek ik dan over, vervolg mijn weg zuidwaarts tot aan een klooster van Bogd Khaan.<o:p></o:p>
Dit klooster ligt nu omgeven door bedrijven en tevens het begin van een nieuwe wijk van UB<o:p></o:p>
Toch meestal woonblokken. Ik heb nog even tijd en wandel eerst door de grote laan langs de huizen. Het is ook een vrij drukke bedoening, maar niet echt veel zwaar verkeer. Enkele blokken zijn op de korte zijde volledig beschilderd en getekend te ere van de bevrijding.<o:p></o:p>
Verschillende gebouwen van het klooster staan in de steigers, worden helemaal gerestaureerd blijkbaar. Foto’s nemen kost in dit klooster verschrikkelijk duur, alles is relatief natuurlijk, maar het dubbele van andere kloosters. Gaat het hier weer over de rijke westerling? Ik blijf even ‘hangen’ in het lokaal omdat juist twee Aziatische meisjes binnenkomen. Zij vragen ook om foto’s te nemen en krijgen dezelfde prijs als ik. Ik ben toch geen grote fotograaf dus ik laat het maar zo. De enkele gebouwen die beschikbaar zijn hebben toch ook veel gelijkenis met de Ganda tempel van UB. Vanaf het tweede gebouw komt een studente naar mij toe en zij spreekt behoorlijk Engels. Zij vraagt om gratis uitleg te mogen verschaffen.<o:p></o:p>
Het is een soort stage en de monitrice kijkt toe. Goed, ik aanvaard mijn gids en inderdaad, er komen heel wat details naar voor die me voorheen niet werden uitgelegd of die ik voorheen niet ten volle begrepen heb. Zij begeleidt me naar het volgende gebouw en stelt me voor aan een collega. Zij blijft wel in het gebouw rondhangen, gelukkig maar want haar collega brengt er niet veel van terecht, zodat ze regelmatig moet inspringen. De eerste brengt me ook naar het volgende gebouw met ongeveer hetzelfde scenario, maar de derde doet echt wel haar best om het Engels rond te breien. Ik heb voor haar dan ook heel veel geduld en kan zelf wel eens een tip geven die al dan niet goed is, maar waarop zij verder haar weg zoekt in haar uitleg.<o:p></o:p>
Bij het buitengaan geef ik de eerste een bedrag dat ze al of niet kan delen met haar collega’s